بقا در ازای بیماری
برخی بیماری ها ممکن است به بقای انسان امروز کمک کرده باشد
بررسی های ژنتیکی میان گذشتگان و انسان امروز، می تواند دلیل بقای برخی ژن های بیماری زا را روشن کند
بزرگترین بانک ژن انسان باستانی، منشأ اختلالات مغزی را روشن می کند.
دی ان ای DNA باستانی، دلایل ابتلا به ام اس و آلزایمر در اروپا را نشان می دهد!
تاریخ انتشار: 11 ژانویه 2024
استخوان ها و دندان های 5000 انسان- که تا 34000 سال پیش در اروپای غربی و آسیا زندگی می کردند- بزرگترین بانک ژن انسان باستانی جهان را ایجاد کرد.
با تعیین توالی DNA انسان باستانی و مقایسه ی آن با نمونههای امروزی، تیم بینالمللی متخصصان، گسترش تاریخی ژنها و بیماریها را در طول زمان و با مهاجرت جمعیتها ترسیم کردند.
نتایج «حیرتانگیز» در چهار مقاله تحقیقاتی- که امروز (10 ژانویه 2024) در همان شماره مجلهیNatureمنتشر شد- آشکار گردید و درک بیولوژیکی جدیدی را از برخی اختلالات ناتوانکننده ارائه میکند.
این مطالعه ی فوقالعاده، شامل یک تیم بینالمللی بزرگ به رهبری پروفسور اسکه ویلرسلف، پروفسور توماس ورگه در دانشگاه کپنهاگ و پروفسور راسموس نیلسن در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و مشارکت 175 محقق از سراسر جهان بود.
دانشمندان از این مطالعه موارد زیر را کشف کردند:
- منشأ شگفت انگیز بیماری های عصبی از جمله مولتیپل اسکلروزیس
-چرا مردم اروپای شمالی، امروز از مردم جنوب اروپا بلندتر هستند؟
-چگونه مهاجرت بزرگ در حدود 5000 سال پیش، ژن های خطر را به جمعیت شمال غربی اروپا وارد کرد و میراثی از نرخ بالاتر ام اس امروزی به جای گذاشت؟
-حمل ژن ام اس در آن زمان یکمزیتبود، زیرا کشاورزان باستانی را از ابتلا به بیماری های عفونی منتقل شده از گوسفند و گاو محافظت می کرد.
-ژنهایی که خطر ابتلا به بیماریهایی مانند آلزایمر و دیابت نوع 2 را افزایش میدهند، در شکارچیان ردیابی شد.
-انتظار میرود که تحلیلهای آینده، اطلاعات بیشتری در مورد نشانگرهای ژنتیکیاوتیسم، ADHD، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی نشان دهد.
اروپای شمالی، بالاترین شیوع مولتیپل اسکلروزیس را در جهان دارد.یک مطالعه ی جدید، نشان میدهد ژن هایی که به طور قابل توجه، خطر ابتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) را در افراد افزایش می دهند، حدود 5000 سال پیش توسط گله داران گوسفند و گاو- که از شرق مهاجرت کرده بودند- به شمال غربی اروپا وارد شد.
با تجزیه و تحلیل DNA استخوانها و دندانهای انسان باستانی- که در مکانهای مستند در سراسر اوراسیا یافت شد- محققان گسترش جغرافیایی اماس را از منشأ آن در استپ پونتیک (منطقهای که بخشهایی از اوکراین، جنوب غربی روسیه و منطقه ی غرب قزاقستان امروزی را در بر میگیرد)ردیابی کردند.
آنها دریافتند گونه های ژنتیکی مرتبط با خطر ابتلا به ام اس، همراه با مردم یامنایا یعنی دامدارانی- که از طریق استپ پونتیک به اروپای شمال غربی مهاجرت کرده اند- همراهی کردند.
این گونههای ژنتیکی مزیت بقای مردم یامنیا را، به احتمال زیاد با محافظت از آنها در برابر ابتلا به عفونتهای گوسفند و گاو فراهم می کردند؛ اما خطر ابتلا به ام اس را نیز افزایش می دادند.
پروفسور اسکه ویلرسلوف، به طور مشترک با دانشگاههای کمبریج و کوپنهاگن و یکی از اعضای کالج سنت جان، متخصص در تجزیه و تحلیل DNA باستانی و مدیر پروژه گفت: «با وجود اینکه این ژنها به طور غیرقابل انکاری خطر ابتلا به اماس را افزایش میدهند، داشتن ژنهای خطر اماس، حتی پس از ورود به اروپا، باید مزیت مشخصی برای مردم یامنایا باشد.».
وی افزود: این نتایج، دیدگاه ما را نسبت به علل مولتیپل اسکلروزیس تغییر می دهد و پیامدهایی برای نحوه ی درمان آن دارد.
سن نمونه ها از دوره ی میان سنگی و نوسنگی تا عصر برنز، عصر آهن و دوره وایکینگ تا قرون وسطی متغیر است.قدیمی ترین ژنوم موجود در مجموعه ی داده ها مربوط به فردی است که تقریباً 34000 سال پیش می زیسته است.
این یافتهها توضیحی برای شیب شمال-جنوب بیماری ارائه میکند، که در آن موارد امروزی ام اس در شمال اروپا، تقریباً دو برابر بیشتر از جنوب اروپا است و این، مدتها برای محققان یک معما بوده است.
از منظر ژنتیکی، تصور میشود که قوم یامنایا اجداد ساکنان امروزی بیشتر مناطق شمال غربی اروپا هستند.تأثیر ژنتیکی آنها بر جمعیت امروزی جنوب اروپا بسیار ضعیف تر است.
مطالعات قبلی، 233 نوع ژنتیکی را شناسایی کرده اند که خطر ابتلا به ام اس را افزایش می دهد.این آلل ها که تحت تأثیر عوامل محیطی و سبک زندگی هم قرار دارند، خطر بیماری را تا حدود 30 درصد افزایش می دهد.
تحقیقات جدید نشان داد این پروفایلِ خطرِ ژنتیکی امروزی برای ام اس، در استخوانها و دندانهایی که هزاران سال قدمت دارند نیز وجود داشته است.
دکتر سید سلمان فاطمی . نورولوژیست, [01/28/2024 03:22 ب.ظ]
این نتایج همه ی ما را شگفت زده کرد و جهشی بزرگ را در درک ما از تکامل ام اس و سایر بیماری های خودایمنی ایجاد می کند.
دکتر ویلیام باری، فوق دکترای دپارتمان جانورشناسی دانشگاه کمبریج و یکی از نویسندگان این مقاله میگوید: نشان دادن اینکه چگونه سبک زندگی اجداد ما بر خطر بیماریهای مدرن تأثیر گذاشته است، نشان میدهد که چقدر ما دریافتکننده سیستم ایمنی باستانی در دنیای مدرن هستیم.
مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری تخریب کننده ی عصبی است که در آن سیستم ایمنی بدن، به اشتباه به عایق اطراف رشته های عصبی مغز و نخاع حمله می کند و باعث شعله ور شدن علائم شناخته شده به عنوان عود و همچنین پیشرفت طولانی مدت بیماری می شود.
پروفسور لارس فوگر، یکی از نویسندگان و پزشک مشاور در بیمارستان جان رادکلیف، دانشگاه آکسفورد، می گوید: «این بدان معناست که ما اکنون می توانیم ام اس را آنطور که واقعاً هست یعنی سازگاری ژنتیکی با شرایط محیطی خاصی که در ماقبل تاریخ رخ داده است درک کنیم.
پروفسور آسترید آیورسن، یکی دیگر از نویسندگان مستقر در دانشگاه آکسفورد، میگوید: «ما اکنون از نظر بهداشت، رژیم غذایی و گزینههای درمانی، زندگی بسیار متفاوتی با زندگی اجداد خود داریم و این در ترکیب با تاریخچه ی تکاملی، به این معنی است که ممکن است نسبت به اجداد، مستعد ابتلا به برخی بیماریها از جمله بیماریهای خودایمنی مانند اماس باشیم.
یافتههای جدید با تجزیه و تحلیل دادههای نگهداری شده در یک بانک ژن منحصربهفرد از DNA باستانی که توسط محققان طی پنج سال گذشته با بودجه بنیاد Lundbeck ایجاد شده است، امکانپذیر شد.
این اولین بانک ژنی در نوع خود در جهان است و در حال حاضر بینش های جدید و جذابی را در زمینه ی مهاجرت انسان های باستانی و پروفایل های خطر ژنتیکی تعیین شده برای ایجاد اختلالات مغزی، امکان پذیر کرده است.
محققان با تجزیه و تحلیل استخوانها و دندانهای 5000 انسان باستانی که در مجموعه موزهای در سراسر اروپا و آسیای غربی نگهداری میشوند، پروفایلهای DNA از میان سنگی و نوسنگی تا عصر برنز، عصر آهن و دوره وایکینگ تا قرون وسطی را روشن کردند.آنها داده های DNA باستانی را با DNA مدرن 400000 نفر ساکن بریتانیا که در Biobank بریتانیا نگهداری می شدند، مقایسه کردند.
ویلرسلو گفت: «ایجاد بانک ژنی از DNA باستانی از ساکنان انسانی گذشته اوراسیا یک پروژه ی عظیم بود که شامل همکاری با موزههای سراسر منطقه است.
او افزود: «ما نشان دادهایم بانک ژن ما بهعنوان یک ابزار دقیق عمل میکند و میتواند بینشهای جدیدی در مورد بیماریهای انسانی به ما بدهد و این، زمانی است که با تجزیه و تحلیل دادههای DNA انسان امروزی و ورودیهای چندین زمینه تحقیقاتی دیگر ترکیب شود.
این به خودی خود شگفت انگیز است و شکی نیست که کاربردهای زیادی فراتر از تحقیقات ام اس دارد.
این تیم، اکنون قصد دارد سایر شرایط عصبی از جمله بیماری های پارکینسون و آلزایمر و اختلالات روانپزشکی از جمله ADHD و اسکیزوفرنی را بررسی کند.
آنها درخواست هایی از محققان در سراسر جهان برای دسترسی به پروفایل های DNA باستانی دریافت کرده اند و در نهایت قصد دارند دسترسی به بانک ژن را آزاد کنند.
این تحقیق با کمک مالی 8 میلیون یورویی از بنیاد Lundbeck تامین مالی شده و در مرکز زمین شناسی بنیاد Lundbeck در دانشگاه کپنهاگ صورت گرفته است.
جان اجبجرگ مدیر تحقیقات بنیاد Lundbeck، گفت: منطق اعطای چنین کمک هزینه تحقیقاتی بزرگ به این پروژه، همانطور که بنیاد Lundbeck در سال 2018 انجام داد، این بود که اگر همه چیز به نتیجه برسد، نشان دهنده یک مسیر جدید خواهد بود؛ ابزاری درخشان برای به دست آوردن درک عمیق تر از چگونگی تکامل ساختار ژنتیکی زمینه ساز اختلالات مغزی در طول زمان.
https://www.technologynetworks.com/genomics/news/largest-ancient-human-gene-bank-sheds-light-on-the-origins-of-brain-disorders-382674
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031