دکتر سید سلمان فاطمی

احیای بینایی نسبی یک بیمار با کمک پروتئین جلبک(تکنیک اپتوژنتیک)
پزشکان توانسته اند با استفاده از پروتئین های حساس به نور- که ژن های آن از جلبک استخراج شده- بینایی نسبی یک شخص کاملا نابینا را برگردانند.

این بیمار مرد با شیوه اپتوژنتیک درمان شد که در آن از پروتئین ها برای کنترل سلول های پشت چشم استفاده می شود. او چند ماه بعد از معالجه در خیابان مشغول پیاده روی بود که متوجه شد می تواند خط کشی های محل عبور عابران را تشخیص دهد.

به گزارش نشریه پزشکی نیچر، او اکنون قادر به تشخیص و شمارش اشیا روی یک میز است.او چهل سال پیش به رتینیت پیگمِنتوزا- که به مرگ سلول های حسگر نور در سطح شبکه منجر می شود- مبتلا شد.

بیش از دو میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا هستند و هرچند نابینایی کامل در اثر آن نادر است، اما بیمار تحت معالجه برای دو دهه اخیر کاملا نابینا بود.

اپتوژنتیک یک شاخه جدید پزشکی است. در این شیوه از نور برای کنترل دقیق فعالیت سلول های مغز استفاده می شود و محققان از آن برای احیای توانایی یکی از چشمان این بیمار برای تشخیص نور استفاده کردند. رفتار پروتئین های مورد استفاده در این تکنیک در واکنش به نور، عوض می شود. میکروب ها از این پروتئین که در جلبک تولید می شود برای حرکت به سوی نور استفاده می کنند(توصیه میشود برای بررسی نقش پروتئینهای القایی حساس به نور، با کاشت برخی ژنها(اپتوژنتیکی)، به مقاله ی تلقین (inception) اطلاعات و حافظه: کاشت خاطره جعلی در مغز دیگری، میسر شد! در کانال دکتر سید سلمان فاطمی، نورولوژیست کانال مراجعه شود.)

گام اول در فرآیند معالجه ژن درمانی بود. دستورهای ژنتیکی برای تولید پروتئین رودوپسین؛ از جلبک استخراج و در لایه های عمیق و سالم شبکیه در پشت چشم در درون سلول ها قرار داده شد.

این سلول ها با دریافت فوتون های نور، سیگنالی الکتریکی به مغز ارسال می کنند.

با این حال آنها فقط به نور کهربائی واکنش نشان می دهند، بنابراین برای بیمار یک عینک مجهز به یک دوربین طراحی شد که تصویر محیط روبرو را در طیف نوری مناسب به عقب چشم منعکس می کرد.
ماه ها طول کشید تا مقدار کافی رودوپسین در چشم تولید شود و مغز با تطبیق با شرایط تازه، دوباره قادر به تشخیص تصاویر باشد. درحال حاضر چند روش دیگر برای بازگرداندن بینایی هم آزمایش می شود.

یکی از آنها ترمیم نقائص ژنتیکی است که باعث بیماری چشم می شود، اما رتینیت پیگمِنتوزا می تواند ناشی از جهش هایی در بیش از ۷۱ ژن باشد که ژن درمانی را سخت می کند.

یک روش دیگر شامل متصل کردن یک دوربین به الکترودهایی است که در پشت چشم کاشته شده اند.

اپتوژنتیک همچنین برای درمان بیماری هایی مثل پارکینسون یا تسریع روند بهبودی بعد از سکته مغزی مورد آزمایش است.

جیمز بینبریج استاد مطالعات شبکیه در دانشگاه کالج لندن گفت که مطالعه تازه به روی بیمار فرانسوی کیفیت بالایی دارد اما فقط یک نمونه است.

این فناوری مهیج تازه ممکن به کسانی که بینایی آنها به شدت آسیب دیده کمک کند.
https://en.wikipedia.org/wiki/Optogenetics#:~:text=Optogenetics%20is%20a%20biological%20technique,express%20light%2Dsensitive%20ion%20channels.

https://www.bbc.com/persian/science-57250148 https://www.nature.com/articles/s41591-021-01351-4.epdf?sharing_token=hHiPUH9SZXYmQMO_kRkex9RgN0jAjWel9jnR3ZoTv0PhF2fO42EOS1DZ-EbNPWueIBETEvufxBrCd1i0tXhS0EwR_DPbfwHa5BFwNnl_XpUEVHQKvsZyKsbwQmtjwH9mJ3I2zH0JRMu1qx2ABLYP8M2PPpvvxp