مغز زنان جوانتر از مغز مردان است
این مقاله بیان میکند تفاوت های بین مغز مرد و زن، فقط در اندازه بزرگتر مغز مرد خلاصه نمیشود.
اندازه مغز انسان مدرن نسبت به پیشینیان انسان، متفاوت است. سیر ارتقای اندازه مغز طی دو میلیون سال اخیر سریع و برجسته بودهاست ولی این سیر دایما رو به پیشرفت نبوده و به خصوص در چند صد هزار سال اخیر رو به کوچکتر شدن هم بوده است. در میان انسان های کنونی هم، اندازه مغز مشابه نیست. تغییر اندازه مغز با توجه به شرایط زندگی و میزان نور خورشید و فراهم بودن امکانات و منابع انرژی، متفاوت است.(به سلسله مباحث تفاوت های هوش و اندازه مغز در نژادها و گونه های مختلف در همین کانال، مراجعه شود)
تفاوت در کروموزم ها و ژنتیک نقش مهمی را در تعیین فنوتیپ و شکل ظاهری دارد ولی بعدها تاثیر عوامل محیطی هم میتواند در تعیین اندازه مغز موثر باشد و در حقیقت، اتفاقی که می افتد تغییرات ژنی، در نتیجه عوامل محیطی است.ژنهای فرد تحت تاثیر محیط طبیعی دچار تغییرات میشود و میتواند به صورت برجستهای باعث تغییر در ساختار بدنی و از جمله ساختار مغز شود.
ولی به رغم نقش مهم طبیعت در تعیین ساختارهای بدنی هنوز ژنها نقش اولیه و مهم خود را دارند. از جمله این تاثیرها تاثیر ژنها در تعیین جنسیت و تفاوت های ساختاری موجود در دو جنس است. هر چند در این مورد هم تاثیر محیط وگیرنده های موجود روی سلول های هدف میتواند در تعیین جنسیت موثر باشد مثلا در سندرم عدم حساسیت به اندروڑن هر چند فرد دارای کروموزم های XY است ساختار ظاهری او، مشابه زنان میشود و زن، به حساب می آید. پس میبینیم حتی در تعیین جنسیت هم ژنها به تنهایی، تعیین کننده نیستند و نقش محیط حتی در تعیین جنسیت هم وجود دارد.
یکی از تفاوتهای ساختاری زن و مرد اندازه و ساختار مغز است. متوسط اندازه مغز زنان از مردان کوچکتر است. و این کوچکتر بودن شاید برتری ای تکاملی در سیر تحولات انسان های نخستین داشته است مثلا شاید به دلیل کم کردن انرژی مصرفی در زنان، توانسته باشد به ذخیره انرژی به خصوص در دوره های خاص زندگی زنان مانند دوره عادت ماهانه و به خصوص دوره بارداری که گاهی در بارداری چند قلو، انرژی هنگفتی را از زن میگیرد کمک کند. در این مقاله مطلب جدیدی در مورد تفاوت های مغز زن و مرد بیان میشود.
نوروسافاری | پژوهشگران دانشگاه واشنگتن در بررسی جدیدی دریافتند که مغز زنان نسبت به مغز مردان، دیرتر پیر میشود.
تأثیر زمان، بر مغز زنان و مردان متفاوت است. با افزایش سن، مغز کوچک میشود اما این فرآیند در مردان سریعتر از زنان اتفاق میافتد. متابولیسم مغز با بالا رفتن سن، کاهش مییابد اما این موضوع در مردان و زنان متفاوت است.
به گزارش نوروسافاری از دانشگاه واشنگتن، پژوهش جدیدی که در دانشکده پزشکی “دانشگاه واشنگتن”(Washington University) صورت گرفته نشان میدهد مغز زنان از نظر متابولیکی، حدود سه سال جوانتر از مردان هم سال آنان است.
“مانو گویال”(Manu Goyal)، استادیار رادیولوژی دانشگاه واشنگتن و از نویسندگان این پژوهش گفت:
ما کار خود را با درک نحوه تأثیر عوامل مربوط به جنسیت بر آسیبپذیری مغز در بیماریهای نوروژنیک آغاز کردیم. شاید متابولیسم مغز بتواند به درک برخی تفاوتهای ناشی از افزایش سن میان زنان و مردان کمک کند.
قندکافت هوازی
مغز، مواد قندی را مورد استفاده قرار میدهد اما نحوه استفاده مغز از مواد قندی با افزایش سن، تغییر میکند. نوزادان و کودکان، مقداری از سوخت مغز را طی فرآیندی موسوم به “قندکافت هوازی”(aerobic glycolysis) مورد استفاده قرار میدهد که در رشد و بلوغ مغز مؤثر است. بقایای مواد قندی برای انجام کارهای روازنه مورد استفاده قرار میگیرند. در نوجوانان و بزرگسالان جوان، بخش قابل توجهی از مواد قندی، صرف فرآیند قندکافت بیهوازی میشود اما با افزایش سن این مقدار کاهش مییابد و با رسیدن فرد به ۶۰ سالگی، به سطح بسیار پایینی میرسد.
درک پژوهشگران از تفاوت متابولیسم مغز میان زنان و مردان متفاوت بود؛ در نتیجه ۲۰۵ نفر را مورد بررسی قرار دادند تا بفهمند که مغز چگونه از مواد قندی استفاده میکند.
۱۲۱ نفر از شرکتکنندگان این پژوهش، زن و ۸۴ نفر مرد بودند که در سنین ۲۰ تا ۸۲ قرار داشتند. پژوهشگران برای سنجش جریان اکسیژن و گلوکز در مغز شرکتکنندگان، پتاسکن آنها را مورد بررسی قرار دادند.
آنها برای هر شخص، میزان مواد قندی موجود در فرآیند قندکافت بیهوازی را در نواحی گوناگون مغز بررسی کردند.
رابطه میان سن و متابولیسم مغز
پژوهشگران برای درک رابطه میان سن و متابولیسم مغز، یک الگوریتم یادگیری ماشینی را آموزش دادند و دادههای مربوط به سن و متابولیسم مغز مردان را به آن منتقل کردند. سپس، دادههای مربوط به متابولیسم مغز زنان را به الگوریتم وارد کردند تا سن مغز آنها با توجه به متابولیسم محاسبه شود. الگوریتم، سن
مغز زنان را حدود ۳.۸ سال جوانتر از سن شناسنامهای آنها تشخیص داد.
پژوهشگران، تحلیلها را به صورت وارونه نیز انجام دادند. آنها دادههای مربوط به زنان را به الگوریتم آموزش دادند و آنها را برای مردان به کار بردند. این بار الگوریتم نشان داد که مغز مردان، ۲.۴ سال پیرتر از سن واقعی آنان است.
گویال افزود:
تفاوت محاسبه شده میان سن مغز مردان و زنان، قابل توجه است اما این تنها بخشی از تفاوت میان آنها به شمار میرود. تفاوتی که ما مشاهده کردیم، قویتر از بسیاری تفاوتهای جنسیتی دیگر است که تاکنون گزارش شدهاند.
زنان مسن، آزمایشهای مربوط به حافظه و حل مشکل را بهتر از مردان پشت سر میگذارند. جوانی مغز زنان، حتی میان جوانترین شرکتکنندگان که در ۲۰ سالگی قرار داشتند، مشخص بود.
گویال ادامه داد:
نتایج بررسی به این معنا نیست که مغز مردان، زودتر پیر میشود؛ بلکه نشان میدهد که آنها از نظر متابولیکی سه سال زودتر از زنان به دوره بزرگسالی وارد میشوند. من فکر میکنم که زنان به دلیل جوان بودن مغزشان، کاهش شناختی زیادی را در سالهای آخر زندگی تجربه نمیکنند. ما در حال حاضر، در حال بررسی این موضوع برای تأیید آن هستیم.
این پژوهش، در مجله “Proceedings of the National Academy of Sciences” به چاپ رسید:
https://medicine.wustl.edu/…/womens-brains-appear-three-ye…/
https://www.neurosafari.com/مغز-زنان-جوانتر-از-مغز-مردان-…/
توضیح: سیر تکاملی سبب شده است مغز زنان، کوچکتر از مردان شود و نیز مکانیسم های تکاملی، ساختار مغز زنان را در وضعیتی قرار میدهد که کوچک تر بودن مغز آنها باعث اختلال در پردازش و کارکرد آنها نشود.
کوچکتر بودن اندازه مغز کمک میکند زنان در سن دیرتر دچار اختلال شناختی یا آلزایمر شود و مغز جمع تر و منظم تری ایجاد شود که یکی از معیارهای هوش امروز یعنی (emotional intelligence)در آنها بالاتر باش(در مطلب بعدی، با یاری خدا به هوش عاطفی بیشتر در زنان به طور مفصل با استناد به مقالات علمی، خواهم پرداخت)
و این شگفت انگیز است و بار دیگر ما را با تضادهای ظاهری موجود در جهان، مواجه میکند، عقلانیت در برابر کمتر اندیشیدن و جدی بودن در برابر سالمتر و عاطفیتر زندگی کردن!
هوش مفید، آن هوشی نیست که الزاما قدرت تفکر و عقلانیت ما، تعیین میکند.
هوش بهتر، هوش سازگارتر با محیط و درک دیگران است هر چند عقلانیت و زرنگی های مرسوم و یافتن صدها راه حل در مغز بزرگتر و انتخابی از میان این صدها راه محتمل- که وارد مغز بزرگ میشود- در آن نباشد.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031