نقش داروهاي مختلف معروف به محافظت کننده از مغز (neuroprotective) از جمله سیتی کولين در درمان سکته مغزی
سکته مغزي یکی از بیماری های شایع در سنین بالای عمر است و به دلیل ناتوانی های زیادی که در فرایندهای روزانه فرد ایجاد میکند تلاش های بسیاری برای درمان و بهبود وضعیت زندگی این بیماران انجام شده است. در هر سال حدود 22 میلیون نفر در سراسر جهان، دچار سکته مغزی مي شوند و سومین علت شایع سالهاي زندگی همراه با ناتوانی است. disability-adjusted life years (DALYs
مصرف الکل و سیگار، فشار خون بالا و دیابت، از شایع ترین عوامل خطر سکته مغزی است.
هدف از درمان این بیماران باز کردن عروق مغزی مسدود و بهترین درمان برای این منظور استفاده از TPA است که طی چهار و نيم ساعت اول، حتی تا شش ساعت اول پس از سکته مغزی میتواند با باز کردن عروق مغزی مسدود و بر قرار کردن جریان خون، از نقص دائمی مغزی جلوگیری کند.
حتی میتوان با کمک سونوگرافي این ماده را در محل انسداد عروقي، وارد کرد(سونوترومبوليز).
استفاده از ترومبوليز شریانی در درمان، موثرتر از درمان مرسوم ترومبوليز است. با این حال عوارض زیاد این درمان، سبب میشود دانشمندان به دنبال روشهای جایگزین برای آن باشند و این کار با حمایت زیاد از بافت آسیب دیده مغزی و بهبود تدریجی عملکرد آن، به دست می آید.
(ischemic neuroprotrction)
با شناخت مکانیسمهای اکسايتونوروتوکسيسيتي (excitoneurotoxicity) و آسیب های اکسيداتيو و مسیرهای التهابی و اختلالات يونی و ... امروزه روی بهبود وضعیت منطقه دچار سکته و مهمتر از آن، بهبود وضعیت منطقه اطراف سکته، کار می شود.
دشواری ها در درمان سکته مغزي:
در مرحله حاد سکته، گیرنده های excitatory glutamate NMDA، نقش زیان بار روی سلول ها دارند ولی در مرحله بهبود سکته، نقش حمایتی را ایفا مي کنند
و همین حالت در مورد متالوپروتئازها هم مطرح است که در مرحله حاد، سد بین خون و مغز را می شکنند و سکته را پیش می برند ولی در مرحله بهبود برای بهترشدن عملکرد مغز و نوروژنز(ساخت نورون ها)لازمند.
پس می بینیم با چه مکانیسم های پیچیده و متفاوتی در سکته مغزی مواجهيم و اگر دقت لازم در درمان، صورت نگیرد چه عواقب ناگواری خواهد داشت.
انجام آزمون های بیشتر روی حیوانات آزمایشگاهی برای کشف بیشتر این مکانيسمها و درمان ها لازم است.
از موادی که امروزه، بسیار در آزمایشات، استفاده ميشود، سيتي کولين، منیزیم و
granulocyte colony stimulating factor, G-CSF
است.
Citicoline (cytidine-5′-diphosphocholine or CDP-choline)
در سال 1956 توسط کندی و همکاران ايشان کشف شد. دو بخش ساختاری آن یعنی cytidine and choline، فسفوليپيدهاي ساختاری غشای سلولی هستند. سلول های آسیب دیده نیاز زیادی به این فسفوليپيدها دارند. در مطالعاتی روی مراحل مختلف سکته مغزی موثر است و باعت افزایش فسفاتيديل کولين و اسفنگوميلين میشود و از اسیدهای چرب آزاد می کاهد.
(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4061873/)
با اين حال مطالعات دیگری هم هست که نقش مثبت این دارو را در مرحله حاد یا حتی سه ماه پس از مصرف دارو اثبات نمی کند. به خصوص در مطالعه ای وسیع روی حدود 2000 بیمار، نتيجه مثبتی روي NIHSS score از این دارو به دست نیامد.
پروفسور میکائیل هنريسي می گوید: سالهای طولانی آزمایش های مختلف روی عوامل نوروپروتکتيو از جمله سیتی کولين، نتيجه ای مثبت را نشان نداده است.
https://www.medscape.com/viewarticle/765836
بنابراین به نظر میرسد کارها و تجارب بیشتری لازم است تا بتوان در مورد تاثیر قطعی این داروها اظهار نظر کرد.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031