اعتیاد با مواد مخدر، چالشی که تلاش های متمرکز جهانی، برای برطرف شدن آن لازم است.
مصرف غیرقانونی هروئین یک مشکل بین المللی است. مصرف و/یا وابستگی به مواد افیونی در سطوح مختلف، مخرب است. برای نمونه، این بیماری با میزان بالای هپاتیت C و عفونت HIV، مصرف بیش از حد(آور دوز) و جرم و جنایت همراه است. بر اساس برآوردهای جهانی، تخمین زده می شود که 13 میلیون معتاد تزریقی مواد مخدر از جمله 9.2 میلیون مصرف کننده هروئین وجود دارد. بر اساس برنامه ی کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد در سال 2000، روند جهانی شیوع مواد مخدر غیرقانونی برای افراد بالای 15 سال، در کشورهایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا و بریتانیا 0.11% بود. برای کشورهای آسیای جنوب شرقی، مانند هند و بنگلادش، میزان شیوع مصرف مواد افیونی، 0.15 درصد بود. علاوه بر این، دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، شیوع مصرف مواد افیونی را در سال 2008 0.4٪ - 0.5٪ در اروپای غربی و آمریکای شمالی، و 0.2٪ - 0.4٪ در آسیای جنوب شرقی گزارش می دهد.
آمار اعتیاد در ایران
به گفته ی علی هاشمی دبیر کل قبلی ستاد مبارزه با مواد مخدر در ایران در حال حاضر آمار رسمی مصرفکنندگان مواد مخدر برابر با ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر است که در این میان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از آنها مصرفکننده قطعی و سایرین جز مصرفکنندههای تفننی مواد مخدر هستند. این آمار نشان میدهد که تنها در یک دهه، یعنی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴، ۶۳۰ هزار نفر به تعداد مصرفکنندگان مواد مخدر افزوده شده است. با توجه به کاهش میزان رشد جمعیت، اکنون نرخ رشد اعتیاد حداقل ۳ برابر نرخ رشد جمعیت است.در ایران ۶۵ درصد از کل دستگیریها مربوط به «جرائم مواد مخدر»است!
توزیع اعتیاد در گروه های جمعیتی: به نظر می رسد وابستگی به مواد افیونی عمدتاً در گروه های سنی جوان تر و در مردان بیشتر از زنان است.
تلاش ها برای برطرف کردن اعتیاد با دو داروی متادون و بوپرونورفین:
متادون یک آگونیست کامل علیه گیرنده های مو اوپیوئید با فعالیت داخلی بالا است در حالی که بوپرونورفین یک آگونیست نسبی با تمایل بالا به گیرنده ولی فعالیت داخلی اندک است.
عنوان درمان دارویی:
متادون یک آگونیست کامل مواد افیونی است و مرگهای ناشی از مصرف بیش از حد آن(بیشتر به واسطه مهار تنفسی) یک مشکل مهم است. بوپرنورفین به دلیل عملکرد دارویی منحصربهفرد خود، به عنوان طلوع جدیدی برای درمان وابستگی به هروئین با ادعای پتانسیل سوء مصرف کمتر و خطر مصرف بیش از حد کمتر، گزارش شده است. با این حال، حداقل در بریتانیا، به نظر نمی رسد که این ادعاها در برابر بررسی دقیق وجود داشته داشته باشند.
بوپرونورفیناثر سقفیceiling effect دارد، یعنی بعد از مدتی، مصرف بیشتر هیچ یک از اثرات دارو را افزایش نمی دهد. علاوه بر این، بوپرنورفین میل ترکیبی بالایی با گیرنده mμ دارد، به این معنی که اثرات استفاده اضافی از مواد افیونی را کاهش می دهد. بوپرنورفین به عنوان یک آنتاگونیست قوی کاپا، اثرات ناخوشایند کمتری نسبت به متادون دارد؛ بنابراین، طبق یک مطالعه ممکن است بهتر تحمل شود
بر اساس مطالعات، متادون با دوز پایین، بیماران بیشتری را نسبت به دوزهای کم یا متوسط بوپرنورفین حفظ میکند. (اگرچه بوپرنورفین با دوز متوسط، مصرف مواد مخدر غیرقانونی را به طور موثرتری نسبت به متادون با دوز پایین سرکوب کرد).
بوپرنورفین به دلیل اثر سقفی خود باعث مهار تنفسی کمتری نسبت به متادون می شود، بنابراین پتانسیل مصرف بیش از حد(آور دوز overdose)کمتری دارد.
استفاده از بوپرنورفین در ترکیب با سایر داروهای تضعیف کننده تنفسی مانند الکل یا بنزودیازپینها و یا خود متادون، میتواند منجر به آرامبخشی، کما و مرگ شود.
اخیرا قرص ترکیبی نالوکسان به عنوان آنتاگونیست اثر مشتقات تریاک و بوپرونورفین، عوارض ناشی از مصرف زیاد این مشتقات را کاهش داده است.
مشخص شده است که متادون، احتمالاً زمانی که در دوزهای بالا تجویز می شود، می تواند باعث مشکلات قلبی مانند Torsades de Pointes شود.
احتمالاً بوپرونورفین در افرادی که وابستگی خفیف تا متوسط دارند، بهتر است استفاده شود، در حالی که متادون را میتوان در تمام سطوح وابستگی استفاده کرد. یک مشکل منحصر به فرد در هنگام شروع درمان بوپرنورفین برای وابستگی به مواد افیونی ایجاد می شود: پدیده ی ترک سریع.
بنابراین، القای این درمان های دارویی در مصرفکنندگان هروئین نیازمند احتیاط است و ترک متادون در بیماران به دلیل نیمهعمر طولانی متادون، خطر بروز سندرم قطع طولانیمدت را دارد.
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031