دکتر سید سلمان فاطمی

تکامل و فرگشت، کاملا تصادفی نیست بلکه الگوهایی ژنتیکی را میپذیرد که مورد انتظار است

به نظر میرسد، تکامل فرایندی اساسا کور و تصادفی است؛ به گونه ای که خصوصیات معینی، تصادفی و از طریق جهش های ژنتیکی کور رخ دهد و به صورت همراه و مطابق با این جهش ها باقی نگه داشته شود

و از طریق انتخاب طبیعی از موارد زیانبار و غیر سودمند جلوگیری می شود.

ولی پژوهش جدید در دانشگاه پرینستونآمریکا نشان میدهد، الگوهای ژنتیکی تکرار شونده ای وجود دارد که امکان پیشگویی تکامل موجودات را تا حدی فراهم میکند و آن الگوها در ایجاد ژنهای مشابه و شبه مطابق، نمود دارد که در موجودات زنده متنوع و فراوانی- که هیچ ارتباطی با هم ندارند- و در برابر یک مشکل محیطی تقریبا مشابه ایجاد میشود.

پژوهش مشخصا بر پروتئینی تمرکز داشته است که به سلول زنده امکان قضاوت در نسبت سدیم به پتاسیم درون سلول را میدهد و این، تحت تاثیر ماده کاردنولاید است- که از قدرت این پمپ میکاهد.

تعداد زیادی از حشرات با این معضل مواجه هستند زیرا در تغذیه خود از غذاهایی استفاده میکند- که دارای این ماده است و آن تحولات ژنتیکی در تعداد زیادی از جهش های منطبق یا شبه منطبق در همه موجودات مطالعه شده نمایان میشود و به زیاد شدن مقاومت پروتئینی- که به عنوان پمپ سم، کار میکند- می انجامد و این امری است که ایجاد آن، به صورت تصادفی تقریبا محال است.

مقاله کامل
تکاملی- که عده زیادی به عنوان زنجیره ای از تغییراتی کور در نظر میگیرند- در واقعیت، به سادگی با تحولات ژنتیکی ساده و مکرر به دلیل فشار محیطی معینی- که گونه ها متعددی درگیر آن هستند- زدوده میشود. پژوهشی در دانشگاه پرینستون آمریکا- که در مجله علمی ساینس منتشر شده است- بیان میکند، شناخت ژنهای گونه خاص و کیفیت تاثیری- که برخی شرایط خارجی بر پروتئین های تولید شده به وسیله ژنها دارد- میتواند به کار برود تا الگوی تکاملی قابل پیشگویی مشخص شود- که با عوامل بیرونی، تحریک می شود.

دانشمندان نتوانسته اند بعد از همه اینها، کیفیتی را- که در شکل های متنوع برای سازگاری موجود در طبیعت ایجاد شده است- شناسایی کنند و این حالت، حتی در گونه هایی هست که هیچ ارتباطی با هم ندارند.

آیا تکامل قابل پیشگویی است؟ جواب بسیار شگفت آور، بله است.
این را پیتر اندولواتواستاد دستیار در شاخه علم محیط و زیست شناسی تکاملی در دانشگاه پرینستونو موسسه علم ژنوم تکاملیلوییس سیگلرمیگوید.

پردازشگر اصلی پژوهشیینگ زهین و ماتیو آردیماو مولی شومر- که همه آنها از دانشگاه محیط زیست و زیست شناسی تکاملی بودند-و ادگار میدینااز دانشکده آندیس در دانشگاه کلمبیا این پژوهش را انجام دادند.

این پژوهشگران زنجیره دی ان ای 29 گونه از حشرات را- که در درخت تکاملی از هم دور هستند- بررسی کردند. و این بزرگترین نمونه موجودات زنده است که به خاطر یک خصوصیت تکاملی مورد بررسی قرار گرفتند.

14 نوع از اینها در نتیجه یک تاثیر خارجی، خصوصیاتی تقریبا مشابه را نشان دادند. همه آنها بر گیاهانی زندگی میکردند که ماده کاردینولاید را ترشح میکرد و این سمی شبیه استرویید است و به عنوان دفاعی طبیعی در گیاهانی مانند استبرق(علف شیر)و کندورانگو وجود دارد. با اینکه از نظر تکاملی، سیصد سال با هم فاصله داشتند این حشرات متنوع- که بین آنها سوسک سیاه و پروانهها و نوع دیگری از حشرات که بر عصاره گیاهان تغذیه میکند و آن را جزو حشرات زیان بار برای گیاه میدانند وجود داشت- در آنها تغییراتی در پروتئین اصلی به نام پمپ سدیم پتاسیم، ایجاد شد. وظیفه این پروتئین، تنظیم غلظت سدیم در مقایسه با پتاسیم در سلول است و این، پروتئین مقاوم به کاردینولاید را ایجاد کرد که معمولا از قدرت پروتئین بر پمپ کردن پتاسیم به درون سلول و بیرون ریختن سدیم به بیرون سلول، میکاهد.

(این تصور که جهش کور و تصادفی رخ میدهد و بعدا انتخاب طبیعی، آن را اصلاح میکند و هدفمندی و برنامه ریزی را فقط در یکی از اجزای تکامل یعنی انتخاب طبیعی میداند- با پژوهش های جدید رنگ می بازد.

ساختمان ژنتیکی ما هدفمند و کاملا برنامه ریزی شده و دارای مهندسی ای هنرمندانه است. نحوه آرایش ژن ها در کنار هم به گونه ای است که از جهش های تصادفی جلوگیری می کند، مثلا در چندین مقاله در همین کانال اشاره شد نوکلئوتیدهای دارای قابلیت جهش زیاد، در مناطقی از ژن قرار دارند- که پایدارتر هستند- و دهها مورد دیگر.....

و حالا مشاهده میشود در حشراتی بسیار دور از هم و بدون ارتباط مشخصی بین آنها، مقاومت به ماده تضعیف کننده پروتئینی حیاتی، به دلیل رویارویی با این ماده تضعیف کننده، ایجاد میشود. آیا این جهش به دلیل تاثیر محیط است یا تحت برنامه ای درونی در ساختار ژنتیکی است؟

زندگی در شرایط مختلف با کیفیت تابش ها و تغذیه متفاوت، می تواند باعث جهش های کاملا متفاوتی در ژن ها شود ا

ز جمله آن، باعث جهش در ژن های سازنده پمپ حیاتی سدیم پتاسیم شود. این جهش، با توجه به شرایط محیطی ممکن است، تثبیت شود یا از میان برود مثلا در شرایطی که در حضور ماده مهار کننده پمپ، لازم است در پمپ، مقاومت ایجاد شود این مقاومت تثبیت میشود تا حشره بتواند از سموم گیاه بگریزد و بتواند زاد و ولد کند.

ولی توجه کنیم عمر حشرات کم است و صدها ژن در درون سلول های حشره وجود دارد و اگر امکان ایجاد میلیون ها جهش روی ساختمان ژنتیکی حشره را تصور کنیم، واقعا غیر ممکن به نظر میرسد به صورت تصادفی جهشی در جهت سازگار کردن با سم ترشح شده از گیاه، در عمر کوتاه حشره ایجاد شود.

پس به نظر میرسد پیش از آنکه تاثیر گزینش از طرف طبیعت باعث پایدار کردن جهش مفید شود، برنامه ای درونی در ساختمان ژن ها هست که در مواجهه با محیط نامناسب و یا سموم، بدون توجه به تصادفات و احتمالات کور، کاملا به صورت هدفمند کوشش میکند خود را با شرایط محیطی سازگار کند یعنی قبل از تاثیر محیط و انتخاب طبیعی، جهش ژن ها را هدفمند میکند. برنامه درونی ساختمان ژنتیکی، جدای از انتخاب طبیعی هدفمند، ما را با برنامه و سیستمی قانونمند در همه اجزای تکامل مواجه میکند.

آیا شکی در وجود برنامه ریزی هدفمند در پس فرایند پیچیده تکامل هست؟)

اندولفاتوو همکاران او در مرحله اول، زنجیره دی ان ای ژنهای حکایت کننده آن را در گونه های مورد مطالعه، مشخص کردند و بعدا همه را جمع نمودند.

و بعدا از این زنجیره ها بهره بردند تا رمز ژنتیکی کانال سدیم پتاسیم را در هر گونه بر اساس مواجهه با ماده کاردینولاید، شناسایی کنند.

دانشمندان توانسته اند تکنیک های مشابه تغییرات نوعی از پروتئین را در اسید نوکلئیک گونه معینی پیگیری کنند تا نظام های زنده مختلفی را شناسایی کنند که در نتیجه عوامل محیطی، تکامل یافته و ایجاد شده است.

اندولفاتومیگوید: برای تحقق این نزدیکی، لازم است دانشمند اطلاعی از پایه های ژنتیکی خصوصیت معینی داشته باشد و بعدا به بررسی چگونگی تکامل و ارتقای آن خصوصیت در مجموعه بزرگی از گونههایی بپردازد که مشکل تکاملی مشترکی دارند.

به عنوان نمونه، پمپ سدیم پتاسیم جایگاه ژن محتمل و مرتبط با توانایی حمل نمک است. و وقتی به تغییرات این پروتئین در موجود زنده مناسب، توجه کردیم، دیده ایم چگونه با زیاد شدن نمک در اقیانوس ها یا در محیط زیست خود در آب شیرین، واکنش نشان میدهد.

جیانزهی ژیانگاستاد علم محیط و زیست شناسی تکاملی در دانشگاه میشیگان اشاره کرد پژوهشی که در دانشگاه پرینستون انجام شده است برخی خصوصیاتی را- که بر اساس برخی مکانیسم های مولکولی است- روشن کرده است و تعداد زیادی از گونه های زنده در همان فرایندها اشتراک دارند. بر اساس نظر او مقطع عرضی برخی موجودات، تصویری در مورد تکامل موجودات دیگر میدهد.

ژانگ- که از مطالعه آگاهی داشت ولی در آن، شرکت نداشت- میگوید: کشف تکامل موازی در تعداد زیادی از حشرات علف خوار بر ارزش این مطالعه می افزاید زیرا این توازی مکرر در بیشتر موارد از طریق تصادف کور به تنهایی رخ نمیدهد

این، روشن میکند مکانیسم های مولکولی مورد استفاده- که حشرات مختلف از آن برای دور کردن خودشان از سموم در غذا بهره میبرند- محدود است. و او اضافه میکند: تعداد زیادی از حشرات از همان روش ها به صورت مستقل، بهره میبرند تا خود را از همان سم رهایی دهد و این یعنی پژوهش تعداد کمی از موجودات نمونه- که با توجه انتخاب شده است- به ما معلومات بسیاری در برابر گونه های زنده دیگر میدهد.

بله تکامل را تا حدی میتوان پیشگویی کرد.

اندولفاتو و همکاران او به خود این پروتئین نگریستند تا حساسیت آن را به ماده کاردوینولاید بسنجند. برای آنکه سلول بتواند در شرایط بسیار متنوع، بخوبی کار کند لازم است در مورد سطوح سدیم و پتاسیم قضاوت و تعدیل کند و این پروتئین با جای گرفتن روی غشای سلول میتواند نسبت مورد انتظار سدیم را در مقایسه با پتاسیم و از طریق پمپ کردن سه ذره سدیم به بیرون از سلول در برابر هر دو ذره پتاسیم که به درون سلول میفرستد- فراهم کند. کاردینولاید جابجا کردن سدیم و پتاسیم را از طریق از کار انداختن پروتئین، مهار میکند.

ژنوم بشری چهار نسخه از ژن مرتبط با پروتئین را دارد و این ژنی است که باعث بسیاری از بیماری های ژنتیکی از جمله افزایش فشار خون حساس به نمک میشود و انسان از قدیم مقدار کمی کاردینولاید را از نظر پزشکی استفاده میکرد تا ضربان قلب و کم کاری قلب را کنترل کند. پژوهشگران درپرینستونبرگزیده ای از دی ان ای ظریف را در موسسه لوییس سینگر علوم و ژنوم تکاملی وابسته به دانشگاه، به کار بردند تا زنجیره بیان پمپ سدیم پتاسیم را در گونه های مختلف حشرات از جمله پروانهها، همی پترا و سوسک سیاه، مگس میوه ... تعیین کنند و پژوهشگران دیدند حشرات مقاوم به کاردینولاید جهش هایی دارد که آنها

را

در برابر سم، مقاوم میکند. در مجال زمان تکاملی که مورد بررسی قرار گرفت پمپ سدیم پتاسیم در حشراتی- که از گیاهان تغذیه میکنند- در معرض 33جهش در مناطقی- که تاثیر این جهش ها باعث حساسیت بر کاردینولاید می شود این جهش ها تغییراتی مشابه یا منطبق با هم را در اسیدهای نوکلئیک ایجاد میکند که از تاثیر سم می کاهد.

از سوی دیگر در حشراتی که از گیاهان تغذیه نمیکنند فقط یک جهش در سطح پمپ رخ میدهد. مهمتر از این، پژوهشگران فهمیدند ژنهای معینی به صورت تکراری در پیشینیان چند نوع حشره مقاوم، نسخه برداری میشود. و به این ترتیب این حشرات پروتئین پمپ سدیم پتاسیم معمول را علاوه بر نسخه تجربی به دست آوردند. در این حشرات نسخه جدید و قدرتمندی از پمپ را در بافت هایی میبینیم که نیاز به آنها بیشتر است.

اندولفاتواشاره میکند: فرایند نسخه برداری ژنها الگوی خوبی برای مسأله سازگاری با تغییرات محیطی است.

آنچه پژوهشگران به آن رسیدند تصورات پراکنده و جدا از تکامل ژنتیکی را یکی میکند: تکامل پروتئین ها، تکامل عناصری- که باعث عرضه پروتئین ها در بدن میشود- و نسخه برداری از ژنها

و آن پژوهش بیان میکند همه این مکانیسم های سه گانه برای حل آن مشکل تکاملی استفاده میشود. نکته مرکزی در کاری که انجام شده است، تعداد زیاد گونه های زنده ای است که دانشمندان با استفاده از تکنولوژی های جدید بررسی کردند تا زنجیرهای دی ان ای را مشخص کنند. در گذشته پژوهش تکامل ژنتیکی در سطح موجودات آزمایشگاهی مانند مگس میوه انجام میشد. ولی اندولفانو اضافه میکند: روش های جدید تعیین زنجیره دی ان ای به ما اجازه داده است پرسش های تکاملی را از جهات مختلف به هم نزدیک کنیم و به جواب هایی شاملتر از زمانی برسیم که فقط یک پژوهش را در موجود زنده ای انجام میدادیم.

این پژوهشگر، کار خود را با این سخن به پایان میبرد: توانایی کاری که انجام دادیم در ایجاد دلیل قاطع بر محدودیت شکل های ممکن در مواجهه با مشکل معینی از طرف تعداد زیادی از موجودات متنوع، میباشد. تعداد بسیار زیاد این تحولات ژنتیکی- که مکررا از طرف موجودات زنده غیر مرتبط با هم استفاده میشود- مسیر تکاملی قابل تکرار را بیان میکند و می توان آن را پیشگویی کرد.

توجه: شایسته است توجه شود پژوهش فقط به انجام پذیر بودن قوانین ریاضی اشاره دارد و این قوانین به ما امکان فهم فرگشت و انتظار مسیر آن را به شکل بهتر داده است؛ نه اینکه تکامل تحت رهبری نیرویی بلند مرتبه و والا کنترل شود و این، مساله عقیدتی است و ربطی به علم ندارد و علم فقط به چیزی توجه دارد که قابل آزمودن و اندازه گیری باشد.

(شواهد علمی بیان میکند، به جای میلیون ها بلکه صدها میلیون جهش ممکن، فقط جهشی رخ میدهد که لازم است!

علم ثابت میکند به جای صدها میلیون جهش تصادفی ممکن فقط جهشی رخ می دهد که سودمند است!

آیا می توان تصور کرد نقشه ژنتیکی هدفمند، تصادفی ایجاد شده باشد؟ عاقلی نیست که در پس قوانین پیچیده، قانون گذار و علتی را تصور نکند. فقط کسی قانون علیت و سببیت را نفی میکند که هیچ ارزشی برای نگاه ها و پژوهش های خود قائل نیست ولی اینکه دانشمندان ملحد امروز- که با قانون سببیت و علیت به کشفیات خود رسیدند- چنین میکنند به خود آنها مربوط است.)

(پرتوهایی از توهم بی خدایی- پرتوی 88

نقشه ژنتیکی، تولید کننده است

نتیجه: فرضیه ارزشمندی، در تفسیر داستان پیدایش حیات بر زمین، به صورت منطقی و قابل قبول از نظر علمی وجود ندارد، مگر آنکه اموری فرض شود که تحقق آن از نظر علمی، دشوار است؛ بنابراین حداقل فرصتی منطقی و قابل قبول تا امروز برای فرض دخالت خدا و جنبه غیبی هست تا ایجاد حیات را در موازات آن فرضیه هایی- که تحقق آن دشوار یا غیر ممکن است- فرض کند.

ولی باید ببینیم حتی با فرضی- که طرف مقابل یعنی ملحد، درستی آن را مطرح میکند و میگوید همانندسازهای شیمیایی غیر عضوی- که در درجه اول از بلورها یا گل تشکیل شده است- پروتئین را تولید کرد یا زمین عبارت از دیسی در حال جوشیدن از اسیدهای آمینه راست گرا بود و تعداد تلاش ها کافی بود؛ بدون آنکه تفاسیری علمی و منطقی و قابل تحقق برای فراهم کردن این ماده وجود داشته باشد و بعد از همه اینها به پروتئین مطلوب خود دست یافته ایم که فقط از اسیدهای آمینه راست گرا تشکیل شده است!

پس آیا اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد حقیقتی را- که د. داوکینز و ملحدان مشابه میکوشند از آن غفلت کنند- نفی میکند؟

و این حقیقت، آن است که نقشه ژنتیکی، مرکب و پیچیده و قانونمند و دارای زبان و ایجاد کننده هدف است و آن را بیان خواهیم کرد و در نتیجه نشان دهنده قانون گذار و سخنگویی است.

پس اگر رد کردند او همان خدا یا وکیلی از جانب اوست که آن را قانون ریزی میکند یا آن، سببی غیبی در ظهور حیات در این زمین است و اصرار کنند که او با اسباب طبیعی و نه غیر آن به وجود آمده است، پس چگونه

ایجاد آن را برای هدف و قانونی بودن یا دارای زبان بودن آن- که باعث عمل آن میشود- به عنوان دلالتی بر هدفمندی که آن را برنامه ریزی کرد و با آن سخن گفت الغا خواهند کرد یا غافل خواهند شد؟!

@eznehaj

پرتوهای از توهم بی خدایی- پرتوی 89

زبان ژنها و رسیدن به هدف

آیا ممکن است درباره نقشه ای برای ساختمان یا پل، سخن بگوئیم که وقتی اجرا یا موفق یا عملی میشود، قانون مند است و دارای زبانی مهندسی است و کسی- که آن را نوشته- صاحب درک است و همزمان وقتی نقشه ژنتیکی را ببینم اجرا میشود و عمل میکند، همان حرف را نزنیم؟

آیا زبان ما نشان میدهد ما معانی را میفهمیم و آن را با قصد میگوییم ولی زبان ژن ها نشان نمیدهد، کسی- که آن را قرار داد و با آن سخن گفت- می فهمد و هدف او رسیدن به معنی معین و هدفی است؟!!

معتقدم هر عاقلی خواهد گفت وقتی زبان ما نشان میدهد ما هستیم که سخن میگوییم و هدف ما رسیدن به معانی است، زبان ژن ها هم نشان میدهد، در پس آن سخنگویی هدفمند هست؛ به خصوص وقتی این زبان یعنی زبان ژنها اکنون به اهدافی واضح و شناخته شده برای ما مانند هوش یا ابزار برتر بقا رسیده باشد!

https://www.sciencedaily.com/releases/2012/10/121025130922.htm

https://ibelieveinsci.com/?p=319

@salmanfatemi