شبکیه های رشد یافته در آزمایشگاه، برای بازگرداندن بینایی یک گام به آزمایش های انسانی، نزدیک تر شد.
28 ژانویه 2023
استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماری ها قسمت ششم
دانشمندان دانشگاه ویسکانسین-مدیسون در ایالات متحده، موفق شدند سلولهای چشم حساس به نور را- که در آزمایشگاه رشد میکنند- پس از جدا شدن دوباره، ترکیب کنند و این گام مهمی برای پیوند شبکیه به بیماران برای درمان بیماریهای چشمی مختلف است.
این سلول های گیرنده ی نوری با همکاری یکدیگر با سلول های دیگر، ترکیب می شوند و شبکیه را تشکیل می دهند.(لایه ی نازکی از بافت در پشت چشم که طول موج های نور را به سیگنال هایی تبدیل می کند و مغز آن را به عنوان پیام بینایی تفسیر می کند).
هدف محققان، رشد سلول های شبکیه در خارج از بدن و جایگزینی آنها با بافت مرده یا ناکارآمد داخل چشم بوده است.
در سال 2014، محققان، اندامک هایی (مجموعه های سلولی خودسازمان یافته، که به ساختار سه بعدی در آزمایشگاه تبدیل میشوند.) ایجاد کردند که شکل و عملکرد یک شبکیه ی واقعی را تقلید می کند.(نگاه شود مقاله یروشی جدید در درمان نابینایی در همین کانال.)
این کار با برنامه ریزی مجدد سلول های پوست انسان، انجام می شود تا به عنوان سلول های بنیادی عمل کند و سپس به چندین نوع سلول شبکیه، تبدیل شوند.(نگاه شود مقاله یسلول های بنیادی(stem cells)؛ منابع و انواع و کاربرد آندر همین کانال.)
سال گذشته، همین تیم مطالعاتی را منتشر کرد که نشان میداد سلولهای شبکیه رشد داده شده در آزمایشگاه، میتوانند به طول موجها و شدتهای مختلف نور پاسخ دهند و میتوانند با سلولهای همسایه، ارتباط برقرار کنند.
به گفته ی چشم پزشک، دیوید گام، محقق اصلی این مطالعه، این تحقیق آخرین قطعه از پازل است.
گام میگوید: «ما میخواستیم از سلولهای این اندامکها بهعنوان بخشهای جایگزین برای همان نوع سلولی- که در اثر بیماریهای چشمی آسیب دیده است- استفاده کنیم.
او میافزاید: «اما پس از رشد این سلولها برای ماهها در ظروف آزمایشگاهی بهعنوان تودههای فشرده، این سؤال، باقی میماند:
آیا آنها پس از جداسازی از یکدیگر، به درستی رفتار خواهند کرد؟ این جدا سازی برای ورود شبکیه ی مصنوعی به چشم بیمار، کلیدی است.
عملکرد این سلول ها به توانایی آنها در برقراری ارتباط با یکدیگر از طریق پسوندهایی به نام آکسون، بستگی دارد که توسط سیناپس هایی- که مسئول انتشار سیگنال های شیمیایی هستند- به هم متصل می شوند.
مشاهده آکسونها بین سلولها یکی از بخشهای ساده ی این فرآیند است و برای اطمینان از ایجاد اتصالات مؤثر، تیم برخی سلولهای شبکه را از گروه جدا کرد و اتصال مجدد آنها را تماشا کردند.
بعداً، ویروس هاری، اضافه شد و مشاهده شد که بین سلولهای شبکیه در طول یک هفته مهاجرت میکند، و این، نشان میدهد ارتباطات سیناپسی قبلاً ایجاد شده است.
Gum
میگوید: «ما این داستان را تکه تکه در آزمایشگاه، شکل دادیم تا مطمئن شویم در مسیر درستی پیش میرویم.
تمام این کارها در نهایت ما را به آزمایشهای بالینی انسانی، یعنی گام بعدی آشکار ما، هدایت میکند.»
تجزیه و تحلیل بیشتر، نشان داد انواع سلولهایی- که قادر به تشکیل سیناپسهای بیشتری بودند- سلولهای گیرنده ی نوری هستند که به نام سلول استوانه ای و مخروطی شناخته میشوند.
این یافته ها، دلگرم کننده است، زیرا این نوع سلول ها هستند که در بیماری هایی مانند رتینیت پیگمانتوزا RPو دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن، از بین می روند.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد انواع سلول ها به نام سلول های گانگلیونی شبکیه، سیناپس ها را تشکیل می دهند. جایگزینی این سلول ها در چشم می تواند در درمان اختلالاتی مانند گلوکوم که در آن عصب بینایی- آسیب می بیند- مفید باشد.
گام می گوید: «این یک کشف مهم برای ما بود، زیرا تأثیر بالقوه اصلی این اندامک های شبکیه را به ما نشان می دهد.
https://www.sciencealert.com/lab-grown-retinas-to-restore-vision-are-a-step-closer-to-human-trials?fbclid=IwAR3vQ-57GLjvidZOK1mg-oupvpF1DkW7cyImkayawL-DbdGGDA8BZPDuzxU
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان آمادگاه ، روبروی داروخانه سپاهان ، مجتمع اطبا ، طبقه اول
تلفن : 32223328 - 031