منبع هوشیاری کجاست؟(قسمت هفتم)
سازماندهی انرژی به عنوان علت هوشیاری
تعریفی مبهم با عبارت های مبهم!
همانطور که بیان شد هنوز بر تعریف انرژی و علت ایجاد آن، اتفاقی در میان دانشمندان وجود ندارد. مصرف انرژی البته برای هر فرایندی لازم است ولی همانطور که بیان شد در مورد هوشیاری گاهی انرژی مصرفی کلی در مغز، رابطه ی مستقیمی با سطح هوشیاری ندارد.(مقیاس با روش های غیرمستقیم که انرژی را اندازه گیری میکند نه اینکه خود انرژی مستقیما در معرض دید دانشمندان باشد). بنابراین به جای اینکه کل انرژی اندازه گیری شده مطرح شود توزیع انرژی در سطح مغز مطرح میشود و این منطقی تر است.
از نظر تئوریک ما می توانیم همه ی فرایندهای خیلی پیچیده را- که در مغز به عنوان انرژیِ، نیرو و کار رخ میدهد- به عنوان فرایندهای زیستی، شیمیایی و فیزیکی بدانیم. ولی مشکل بی تردید در مورد این- که چگونه هر کدام از این فرایندها ممکن است باعث هوشیاری شود- ناشناخته است. اصلی که در اینجا بیان می شود اینکه چیزی وجود دارد که از نظر درونی احتمالا به دلیل فعالیت آنتاگونیستی انرژی، نیروها و کار، تمایزها را ایجاد می کند و این، میتواند ردپای صورت ناپایدار و نامشخص مساله را پیشنهاد دهد(پیشنهاد چیزی با عبارت های شاید، احتمالا، ... به خصوص در مورد انرژی- که تعریف خودش هنوز محل بحث بسیار است- نشان دهنده ی ناتوانی پژوهشگران از ماهیت این چیز درونی است. بله شواهد نشان میدهد این چیز درونی هست ولی اینکه چیست نیاز به بحث بیشتر دارد.
چیزی که به دلیل فعالیت انرژی، تمایزها را ایجاد میکند!
و اساسا فعالیت انرژی چیست که باعث ایجاد تمایزها میشود؟
آیا در خود اشیا تمایز وجود ندارد که آن چیز درونی، این تمایزها را می آفریند؟
و آیا این چیز درونی در افراد مختلف با سطوح تحصیلی و عرفانی متفاوت، یکسان است؟ آیا تمایزهای بین اشیا، از دید اقشار مختلف جامعه یکسان است؛ در حالی که سطوح معرفتی آنها با هم فرق دارد؟!)
چیزی وجود دارد که از نظر درونی احتمال دارد مثلا عضله ی منقبض باشد و این عضله، متمایز از عضله ی شل است. چیزی وجود دارد که از نظر درونی احتمال دارد شبکه ای از نورون ها در وضعیت های خیلی پیچیده از تمایز محقق شده- با پتانسیل های عملی- که از درون مجموعه ی وسیعی از فیبرها پیش میرود- در مقایسه با شبکه های دیگر باشد. ولی این موارد که چیزی احتمال دارد به نوبه ی خود برای هوشیاری کافی نیست.
عضلات، هوشیار نیستند و شبکه های نورونی در مغز در زمانی فعالند که ما در خواب بدون رویا یا زیر وضعیت بیهوشی هستیم.(فعالیت این عضلات و یا فعالیت شبکه های عصبی، فقط در زمان هوشیاری نیست.) در مورد ساماندهی فرایندهای انرژی در مغز- آنطور که در بخشهوشیاری و سازماندهی فرایند انرژی در مغز توضیح داده شد و سطح هوشیاری ای را تعیین میکند که ما تجربه می کنیم- چه میتوان گفت؟
ما نگاهی بر ارتباط بین هوشیاری و سازماندهی فرایند انرژی در مغز از روی مطالعات بیهوشی داریم. چرا عوامل بیهوشی هوشیاری را مختل میکند؟ این، ناشناخته است. کار جدید بر مسیرهایی تمرکز میکند که در آن این داروها با ظرفیت مغز در تولید الگوهای تمایز سازی موضعی (که معمولا اطلاعات خوانده میشود) یا اتصال آنها با هم یا یکپارچه کردن این الگوها در طول شبکه های مغزی با توزیع وسیع، مداخله میکنند. مدارک به دست آمده از تاثیر عوامل بیهوشی، پیشنهاد میدهد وقتی مناطق دور مغز از نظر عملکردی جدا میشود و یکپارچگی کلی در هم می شکند هوشیاری از دست میرود.(در هم شکستن یکپارچگی مغز با این داروها، باعث به هم خوردن هوشیاری میشود.)
این ایده- که هوشیاری وابسته به حداکثر کردن تمایز و یکپارچگی در مغز است- در قلب نظریه ی IIT قرار دارد. مکانیسم احتمالی- که از یکپارچگی کلی تمایزهای موضعی حمایت میکند- پردازش مجدد و دوباره ای است که در مناطق دارای توزیع زیاد در مغز، در حلقه های پیچیده ی فیدبک قشر مغز و از طریق ارتباط های موازی وسیع، درگیر میشود. برخی مطالعات بر عوامل بیهوشی، نشان داده است این موارد ارتباط فیدبک و در نتیجه یکپارچگی را به خصوص در منطقه ی فرونتوپریتال به هم می زند.
مطالعات ساختاری مغز طی خواب عمیق، افزایش سازماندهی مغز را- که مرتبط با از دست دادن یکپارچگی مناطق مغز در وضعیت بیداری است- گزارش کرده است. این پیشنهاد میدهد وجود هوشیاری در فرد بیدار، وابسته به سطح خاص یکپارچگی عملکردی است که با حلقه های فیدبک قشری حمایت میشود. ولی علت و چگونگی آن، ناشناخته است. نقش مهم این تئوری، در شناخت اهمیت مکانیسم های فیدبک برای کنترل رفتار در سیستم های زنده و مکانیکی است.
سیستم های فیدبک، خود ارجاع هستند و یک بخش سیستم بر بخش دیگر تاثیر می گذارد و این تاثیر، دوطرفه است. چنین سیستم هایی مستعد تولید رفتارهایی است که خصوصیت غیر قابل کاهش سیستم به عنوان یک کل هستند. یک نمونه ی فیدبک، ویدیو در زمانی است که دوربین ویدیو در یک مونیتور- که تولیدی دوربین را نشان میدهد- تمرکز کند...
برخی توضیحات دکتر سلمان فاطمی نورولوژیست
با ما همراه باشید
